Menangani Unsur Budaya Sosial dalam Penterjemahan al-Quran [Dealing with Social Cultural Elements in The Translation of The Quran]

Abstract

Menterjemahkan teks asing yang mengandungi unsur budaya merupakan proses yang sukar kerana perbezaan yang wujud di antara budaya  bahasa sumber dan bahasa sasaran. Setiap bangsa yang mempunyai bahasa sendiri turut memiliki budaya mereka yang tersendiri. Unsur budaya sememangnya memberi cabaran terbesar kepada penterjemah untuk menghasilkan terjemahan yang tepat lebih-lebih lagi dalam menterjemah ayat al-Quran yang mempunyai ciri-ciri bahasa yang unik serta pelbagai unsur-unsur budaya yang meliputi semua aspek kehidupan. Justeru penterjemahan al-Quran yang mengandungi unsur budaya haruslah dilakukan dengan teliti oleh penterjemah kerana al-Quran menjadi sumber rujukan utama umat Islam. Kertas kerja ini mengupas strategi atau teknik terjemahan yang digunakan dalam menterjemah perkataan yang mempunyai unsur budaya sosial dalam al-Quran.  Objektif kajian ini adalah untuk mengenal pasti strategi penterjemahan yang boleh diaplikasi dalam menangani unsur budaya sosial dalam al-Quran. Kajian ini merupakan kajian kualitatif menggunakan analisis kandungan untuk mendapatkan data. Sebanyak lapan sampel dipilih untuk dianalisis berdasarkan strategi penterjemahan Newmark (1988). Dapatan kajian menunjukkan strategi penterjemahan yang digunakan untuk menangani unsur budaya sosial dalam al-Quran tidak terbatas kepada penterjemahan literal sahaja, tetapi strategi penterjemahan lain seperti peminjaman, padanan fungsian, padanan deskriptif, modulasi dan nota kaki turut diaplikasi.

Translating foreign texts that encompass cultural aspects can pose a formidable challenge due to variations in cultural nuances. Each ethnic group, with its unique language, inherently possesses distinct cultural characteristics. The cultural dimension inevitably presents the most significant hurdle for translators, particularly when rendering interpretations of Quranic verses, which embody distinctive linguistic traits as well as cultural elements spanning every facet of life. Consequently, the translation of the Quran, containing cultural elements, demands meticulous attention from interpreters, given its status as the primary reference source for all Muslims. This paper expounds upon the strategies and techniques employed in translating words with socio-cultural implications in the Quran. The research aims to discern translation strategies applicable to addressing the socio-cultural aspects within the Quran. Employing a qualitative research design, this study utilizes content analysis to acquire data. Eight samples were selected for analysis, in accordance with Newmark's translation strategy (1988). The research findings underscore that strategies for handling socio-cultural features extend beyond literal translation; encompassing techniques such as borrowing, functional matching, descriptive matching, modulation, and the use of footnotes.