Perspektif Mufti Berkaitan Faktor Penerimaan dan Penolakan Fatwa di Malaysia [The Mufti's Perspective on Fatwa's Acceptance and Rejection Factors in Malaysia]

Abstract

Institusi fatwa merupakan institusi yang penting di Malaysia. Institusi ini bertanggungjawab dalam menjelaskan hukum dan menjawab persoalan masyarakat berkenaan isu agama Islam. Namun begitu, terdapat masyarakat yang masih menolak dan tidak menerima fatwa yang dikeluarkan oleh institusi fatwa. Objektif kajian ini dijalankan adalah bagi menganalisis faktor penerimaan dan penolakan fatwa oleh masyarakat dari perspektif mufti. Kajian ini merupakan kajian kualitatif yang mengumpulkan data menggunakan kaedah kajian kepustakaan dengan merujuk buku-buku serta jurnal yang berkaitan fatwa serta menggunakan kaedah temu bual separa berstruktur. Kajian ini dianalisis menggunakan kaedah tematik. Berdasarkan kajian yang telah dijalankan, pengkaji mendapati bahawa faktor penerimaan dan penolakan masyarakat terhadap fatwa terbahagi kepada dua aspek iaitu aspek individu dan pengurusan institusi fatwa. Bagi aspek individu, antara faktor yang menyebabkan penerimaan dan penolakan fatwa ialah berdasarkan kefahaman individu tersebut dalam memahami teks nas agama serta kefahaman tentang fiqh keutamaan dalam ibadat. Selain itu, faktor sumber rujukan individu juga mempengaruhi penerimaan dan penolakan terhadap fatwa. Di samping itu, faktor kesediaan individu tersebut sendiri untuk mahu mengambil tahu dan berminat untuk mengetahui fatwa serta mahu menjaga kepentingan peribadi juga penyebab kepada penerimaan dan penolakan fatwa. Bagi aspek pengurusan institusi fatwa, penerimaan dan penolakan terhadap fatwa dipengaruhi oleh kadar capaian maklumat fatwa kepada masyarakat. Selain itu, kaedah penyusunan struktur ayat dalam penulisan keputusan fatwa yang disebarkan kepada masyarakat juga memberi kesan kepada faktor penerimaan dan penolakan fatwa. Melalui kajian ini, ia dapat memberi cadangan untuk penambahbaikan pengurusan institusi fatwa terutama dalam menyampai dan menyebarkan fatwa kepada masyarakat.

The institution of fatwa holds significant importance in Malaysia as it is responsible for explaining Islamic laws and addressing questions from the public on Islamic issues. However, there are segments of society that still reject and do not accept the fatwas issued by the fatwa institution. The objective of this study is to analyze the factors influencing the acceptance and rejection of fatwas from the perspective of Muftis. This research adopts a qualitative approach, gathering data using literature review methods by referring to books and journals related to fatwas and employing semi-structured interviews. The study is analyzed using thematic analysis. Based on the conducted research, the researcher finds that the factors influencing society’s acceptance and rejection of fatwas can be divided into two aspects: individual factors and fatwa institution management. For individual factors, some of the reasons for the acceptance and rejection of fatwas are based on the individual’s understanding of religious texts and their knowledge of fiqh (Islamic jurisprudence) principles related to worship. Additionally, the individual’s reference sources also influence their acceptance or rejection of fatwas. Moreover, the individual’s willingness to seek knowledge and interest in understanding fatwas, as well as personal interests, also play a role in their acceptance or rejection of fatwas. As for the fatwa institution management aspect, the acceptance and rejection of fatwas are influenced by the accessibility of fatwa information to the public. Furthermore, the structure and wording used in the dissemination of fatwa decisions to the public also affect the factors of acceptance and rejection of fatwas. Through this study, suggestions for improving the management of the fatwa institution, particularly in delivering and disseminating fatwas to the public, can be proposed.